Forex endüstrisi o kadar çok tanımdan oluşur ki, bu yolculukta bazı terimleri unutabilirsiniz. Forex jargonunu kavramak için zaman ayırın çünkü forex kelimelerini anlamak bir yatırımcının yolculuğunda önemli bir adımdır
Temel forex terimleri sözlüğü olmadan hiçbir forex eğitimi tamamlanamayacağından, anahtar kelimeleri ve deyimleri mümkün olan en basit şekilde açıklayan bir sözlük derledik.
ADX (Average Directional Index) J. Welles Wilder tarafından geliştirilmiş, belli bir yöndeki hareketi gösteren indikatörü sisteminin bir parçası olan teknik bir indikatördür.
Açık Piyasa İşlemleri şeklinde açılımı olan bu tanımlama Merkez Bankasının piyasadaki para dolaşımını kontrol altına almak maksadıyla yaptığı aktif işlemlere verilen isimdir.
(Average True Range) Volatilite’yi ölçen bir indikatördür. Yüksek ATR değerleri yüksek volatiliteyi, ve dolayısı ile hacimli, ani işlemlerin sinyalini verir. Düşük ATR ise paritenin yavaş hareket ettiğini gösterir.
İşlem adedi ve fiyat değişimi arasındaki ilişkiden yola çıkılarak oluşturulmuş indikatör. İşlem ve fiyat dengesini takip ederek mevcut trendin devam edip etmeyeceği konusunda bilgi vermeye çalışır.
Seans içinde fiyat belirtmeden en düşük fiyattan alım yapılması amacıyla yapılan verilen emre denir.
Seans içinde fiyat belirtmeden en yüksek fiyattan satış işlemi yapılması amacıyla verilen emre denir.
VİOP’da işlem gören vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin tüm vadelerin içinde en fazla işlem gören vadesine denir. Genellikle de vadeye en yakın sözleşme aktif vade olur.
Şartlı emirlerde emri giren kişi tarafından belirlenen fiyattır. Aktivasyon fiyatı alış emirleri için daha yüksek fiyattan, satış emirleri için daha düşük fiyattan emirlerin gerçekleşmesi için kullanılır.
Alivre sözleşmelerde alıcı/satıcının belli bir miktar, fiyat, nitelik ve vadedeki ürünün almasını/satması amacıyla düzenlediği sözleşmelerdir. Vadeli işlem sözleşmelerinden farkı tarafların kendi aralarında belirli riskleri üstlenmemek amacıyla yaptıkları sözleşmelerdir ve tarafların yükümlülüklerini yerine getirmeme durumu garanti altına alınmamıştır. Ayrıca devredilemezler.
Bill Williams tarafından geliştirilen, piyasanın hareket seviyesinin tespitine imkan verdiği düşünülen indikatör.
Opsiyon alan tarafın sözleşmeye konu olan malı belirli bir vadede, belirli bir fiyattan alma hakkı veren ancak almayı zorunlu kılmayan sözleşmelerdir. Satıcı ise alıcı opsiyon haklarını kullanmak isterse satmaya yükümlüdür.
Opsiyon stratejilerindendir. Fiyat düşüşlerinde sınırlı kar el etmek bununla birlikte beklentinin tersi yönünde oluşabilecek gelişmelerde de zararı sınırlandırmak amacıyla uygulanır. Bu stratejide vadeli aynı olan iki opsiyon alınır ve kullanım fiyatı yüksek olan opsiyonda alım pozisyonu, kullanım fiyatı düşük olan opsiyonda ise satım pozisyonu açılarak strateji uygulanır.
Opsiyon stratejilerindendir. Vadesi aynı iki opsiyon alınır. Kullanım fiyatı yüksek olan opsiyonda satım, kullanım fiyatı düşük olanda ise alım pozisyonu açılarak uygulanır. Alım opsiyonu borçlu ifadesi kullanılmasının sebebi ise kullanım fiyatı yüksek olan opsiyonunun priminin düşük, kullanım fiyatı düşük olan opsiyonunun priminin ise yüksek olması sebebiyle, aradaki fark kadar yatırımcı prim ödemektedir. Dolayısıyla bu opsiyon stratejisinde prim farkı ödenmesi sebebiyle borçlu ifadesi kullanılmaktadır.
Dayanak varlık, vade ve kullanım fiyatının aynı olduğu Avrupa tipi alım opsiyonu ile satım opsiyonu arasındaki ilişkidir.
Bu opsiyon türünde ise uzun vade yani alım pozisyonu alan kişinin sözleşmeden doğan hakkını sözleşmenin başlangıç ve bitim tarihi arasında da kullanabildiği sözleşmelerdir.
VİOP’ta normal seans ya da fiyat sabitleme seansların olduğu ana pazardır.
Alan Andrews tarafından geliştirilen ve üç ayrı paralel çizgiden oluşan bir indikatör. Önemli destek ve dirençlerle birlikte fiyat kanalları belirlemek için kullanılır.
Farklı piyasalardaki işlem gören aynı özellikteki döviz, emtia, hisse, faiz gibi ürünlerin fiyat farklılıklarından faydalanılarak yapılan işlemlerdir. Arbitraj işlemlerinde risk alınmadan iki farklı piyasadaki fiyat farklarından faydalanılır.
Herhangi bir menkul kıymetin ucuz piyasadan alınıp daha pahalı piyasada satılması işlemine verilen isimdir. Gelişen teknoloji ve hızlı iletişim altyapısı sayesinde arbitraj imkanları gittikçe azalmıştır. Zira piyasalar iletişim halindedir ve fiyatlar iletişim ağı sayesinde neredeyse eşzamanlı ilerler.
İşlem yapılan yatırım aracının bir trend içerisinde olup olmadığını ve mevcut trendin gücünü ölçmek için kullanılan bir teknik gösterge.
Döviz çiftinin satış fiyatıdır.
Asli değerli opsiyonlar karda olan opsiyonları tanımlar. Alım opsiyonları ve satım opsiyonları için karlılık durum farklıdır. Dayanak varlığın cari fiyatı, alım opsiyonlarında kullanım fiyatının üzerinde, satım opsiyonlarında ise altındadır. Yani opsiyonun içsel değerinin sıfırdan büyük olduğu opsiyonlardır. Satım opsiyonlarında ise asli değerli opsiyon; kullanım fiyatının dayanak varlık fiyatından yüksek olduğu durumdur.
Opsiyonun içsel değere sahip olmadığı durumdur. Asli değersiz opsiyon tanımı alım ve satım opsiyonları için farklı durumları ifade eder. Alım opsiyonlarında vade sonu itibariyle alım opsiyon sözleşmesinin kullanım fiyatının dayanak varlıktan yüksek olması durumunda asli değersiz opsiyon oluşmaktadır. Satım opsiyonlarında ise satım opsiyonu sözleşmesinin dayanak varlık fiyatından düşük olması durumudur.
Fiyatların düşüşe geçtiğinin göstergesi olduğuna inanılan bir mum çubuğu formasyonu.
Türk Dil Kurumunun Euro para biriminin yerine kullanılmasını önerdiği kelime. Avrupa para birimi.
Bu opsiyon türünde uzun pozisyon yani alım opsiyonu sahibinin sözleşmeden doğan kullanım hakkını vade sonunda kullandığı sözleşmelerdir.
Piyasanın momentumundan yola çıkarak alım satım sinyali ürettiği düşünülen bir indikatör.
Satış yapanların çoğunlukta olduğu piyasa durumuna verilen isimdir. Bu piyasada fiyatlar düşme eğilimi içerisindedir. Ayının saldırı tekniği olan üstten pençe vurarak indirme taktiği piyasanın şekline verilen isim olmuştur.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) alım (uzun-long) veya satım (short-kısa) pozisyonu açılmış fakat ters bir işlemle kapatılmamış ya da sözleşmenin bitim tarihinde teslim ile sonuçlanmamış pozisyonlara denir.
Seans açıldığında oluşan ve ilk işlem gerçekleşen fiyata açılış fiyatı denir.
Normal seans öncesi fiyat belirlemek amacıyla yapılan seansa açılış öncesi seansı denir. VİOP’da açılış öncesi seans düzenlenmemekle birlikte ihtiyaç duyulduğunda düzenleneceği belirtilmektedir. Açılış seansında alınan denge fiyat normal seans açılırken baz fiyat olarak kullanılır.
Alım veya satım yapılan varlığın bir seans içesinde işlem gördüğü fiyatların ağırlıklı ortalamasıdır. Ağırlıklı ortalama fiyat bir sonraki seansa baz fiyatların hesaplanmasında esas teşkil eder.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu.
Bank Of Canada. Kanada Merkez Bankası.
Bank Of England. İngiltere Merkez Bankası.
Bank Of Japan. Japonya Merkez Bankası.
Son hesap değeri. (Açık pozisyonlar hesaplanmaz.)
Bknz: Bakiye
Baz döviz teriminin İngilizcesi (bknz Baz döviz).
Bayrak formasyonları, mevcut trendin tersi yönündeki fiyat hareketlerinin oluşturduğu ve trend hareketinin devam edeceği sinyalini veren formasyonlardır. İstikrarlı bir piyasa hareketi içinde yaşanan kısa duraksamalar bayrak formasyonunu oluşturur.
Spot fiyat ile vadeli fiyat arasında ki farka baz denir.
Dayanak varlığın işlem gördüğü spot piyasadaki cari fiyatlarla vadeli piyasadaki fiyatların birbirine yakın ya da aynı seyretmesidir. Baz fiyat riski, yatırımcının yüzde yüz korunamadığı işlemleri ifade eder.
Sözleşmeye konu olan dayanak varlığın kalite ve özelliklerinin tanımlanmasına denir.
Döviz çiftinin sol tarafındaki birimdir. Örneğin EUR/USD paritesinde baz döviz EUR’dur.
Kullanım fiyatı dayanak varlığın spot fiyatına eşit olan opsiyonlardır. Bu opsiyonların içsel değeri sıfırken, zaman değeri sıfırdan farklı olabilir.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda herhangi bir sözleşmede (kontratta) pozisyon açmak için hesapta olması gereken minimum miktardır. Her bir sözleşme için başlangıç teminatı farklı olduğu gibi, işlem yapılan her ürün için de ayrı başlangıç teminatı gereklidir.
Ayı piyasasının gücünü ölçen bir teknik gösterge.
İleri bir tarihte belli bir fiyat seviyesinde çalıştırılmak üzere tanımlanmış pozisyon emri.
Döviz çiftinin alış fiyatıdır.
Piyasalarla ilgili çarpıcı teorileri olan ve teknik analiz araçları üretmiş bir teorisyen, ekonomist.
Fisher Black ve Myron Scholes adında iki finans mühendisi tarafından geliştirilen opsiyon fiyatlama modelidir. Bir opsiyonu alırken veya satarken ödenen veya tahsil edilen primin adil olup olmadığını ölçmek için kullanılır.
Yatırımcının bir döviz çiftinde belli bir zaman aralığında göreli fiyat seviyelerini ve volatiliteyi karşılaştırmasına yardımcı olan teknik indikatör. Fiyat hareketleri ile birlikte hareket eden üç tane bant bulunur. Bunlardan en üstteki genellikle direnç seviyesini, en alttaki ise destek seviyesini oluşturur.
Alıcının satıcıdan daha fazla olduğu yükselen piyasalar için kullanılan deyimdir.
Alım yapanların çoğunlukta olduğu piyasa durumuna verilen isimdir. Bu piyasada fiyatlar yükselme eğilimi içerisindedir. Boğanın doğasındaki saldırı tekniği olan boynuzuyla yukarı fırlatma taktiği piyasanın şekline verilen isim olmuştur.
1944 yılında 44 ülkenin katılımı ile gerçekleştirilen konferansta, Dünya Bankası ve IMF’in kurulmasına karar verilmiştir. Bu konferans sonunda bütün katılımcı ülkeler kendi para birimlerinin altına dönüştürülebilir yapılmasını kabul etmiştir. Altın fiyatları da 1 ons altın = 35 $ olarak sabitlendiğinden, bütün ülkelerin para birimlerinin değeri Dolar’a göre hesaplanmaya başlanmıştır.
Aracı kurum. Forex’te işlem yapmanızı sağlayan, sizi bankalarla buluşturan kuruluş. Forex’te işlem yapmak için en az bir aracı kurumunda hesap açmak durumundasınız.
Boğa piyasasına verilen isimdir. (Bknz. Boğa piyasası).
Boğa piyasasının gücünü ölçen bir teknik gösterge.
Alış emri.
İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın altında bir seviyeye verilen otomatik alış emri.
İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın üstünde bir seviyeye verilen otomatik alış emri.
(Comodity Channel Index) Donald R. Lambert tarafından emtia piyasaları için geliştirilen indikatör genellikle yatay piyasalarda daha iyi sonuçlar verir. Merkezde 0, sınırlarda -100 ve +100 seviyelerinde işaretleme yapılmış olup bu sınırlar dışına çıkan fiyat için pozisyon sinyali oluştuğu düşünülür.
Contrat For Difference şeklinde açılımı olan yatırım grubu bağlı olduğu yatırım aracını gerçekte almaya gerek duymadan piyasa üzerinden anlaşma yapılmasını sağlayan araçlardan oluşur. Bu grupta sadece ürünün fiyatla ilgili beklentisi satın alınır. Örneğin bir hisse senedine CFD grubu içinde yatırım yapıyorsanız o hisseye gerçekte sahip olmazsınız, sadece fiyat değişimi üzerine anlaşma yapmış olursunuz. Böylece hissenin el değiştirmesinden doğan bir çok yasal yükümlülüğü yerine getirmek zorunda kalmadan ticaret gerçekleştirmiş olursunuz.
Commodity Futures Trading Commission. Türkçe'ye "Vadeli Emtia Ticaret Komisyonu" şeklinde çevirebileceğimiz kurum ABD'nde piyasa düzenleyicisi olan bir devlet otoritesidir. Türkiye'deki Sermaye Piyasası Kurulu'na benzer bir yapıdadır.
GBP/USD paritesinin jargondaki takma ismi.
Opsiyon alan tarafın sözleşmeye konu olan malı belirli bir vadede, belirli bir fiyattan alma hakkı veren ancak almayı zorunlu kılmayan sözleşmelerdir. Satıcı ise alıcı opsiyon haklarını kullanmak isterse satmaya yükümlüdür.
Mum çubuğu grafiği. Grafik gösterim türlerinden biri olup teknik analiz araçlarının uygulanmasında en çok kullanılan gösterim şeklidir.
Bir ülkenin ithalatı ile ihracatı arasındaki farkın parasal değeri. Cari açık pozitif değerse ithalat ihracattan fazladır.
Sözleşmenin işlem gördüğü andaki değeridir.
Fiyat Grafiği teriminin İngilizcesi.
Kapanış fiyatı. Pozisyonunuzu kapattığınız fiyattır.
Karşıt döviz. Döviz çiftinin sağ tarafındaki birimdir. İşlem yapmak istediğiniz dövizin bedelini bu dövizi kullanarak karşılarsınız.
Grafik ekranında fare imlecine koordinat ve mesafe ölçümü özellikleri kazandıran program aracı.
Döviz cinsi. İşlem yapmak istediğiniz döviz çiftlerinden her birine verilen ad.
Döviz çifti. Forex’te işlemler döviz çiftleri üzerinden yapılır. EUR/USD bir döviz çiftidir.
Fiyat grafikleri üzerinde eşit zaman aralıkları belirtebilmenizi sağlayan teknik analiz çizim aracı.
Vadeleri aynı, kullanım fiyatları farklı olan, bir alım bir de satım opsiyonunun eş zamanlı olarak alınması veya satılması suretiyle uygulanan stratejidir.
Bir varlığın fiyat hareketlerinden olumsuz yönde etkilenmemek için başka bir varlığın üzerine düzenlenmiş vadeli işlem veya opsiyon sözleşmesi kullanılarak gerçekleştirilen korunma (hedge) işlemidir.
İşlemin alıcı ve satıcı tarafının aynı üye olması durumudur.
İki farklı para biriminin arasındaki ilişkinin üçüncü bir ülke para birimi ile tanımlanmasıdır.
Piyasanın yükseleceğine ilişkin gösterge kabul edilen mum çubuğu formasyonu.
Yasal prosedürler gereği Forex işlemi yapmaya başlamadan önce aracı kurum ile müşteri arasında düzenlenerek imzalanması gereken yasal sözleşme.
Bknz. İkili Tepe Formasyonu.
Sadece kapanış fiyatları üzerinden çizilmek suretiyle gösterilen grafik şekli. En basit gösterimi sağlar.
Diğer grafiklerde olduğu gibi fiyatların açılış, kapanış, en yüksek ve en düşük seviyeleri bellidir. Açılış fiyatı, o zaman diliminde ilk işlemin fiyatını belirtir ve çubuk üzerinde sola doğru bir çizgi şeklinde görünmektedir. Kapanış fiyatı, zaman dilimi içerisindeki son işlemin fiyatını göstermekte ve çubuk üzerinde sağa doğru bir çizgi şeklindedir. En yüksek fiyat yer aldığı zaman dilimi içerisinde gerçekleşmiş en yüksek fiyatı gösterirken, çubuğun en üst noktasıdır. En düşük fiyat ise zaman dilimi içerisindeki en düşük fiyatı belirtir ve çubuğun en alt noktasında yer almaktadır.
(Directional Movement Indicator) Pozitif ( + ) DI çizgisinin alış baskısını, negatif DI çizgisinin satış baskısını yansıttığı indikatöre denir. “+ DI “ çizgisi “- DI “ çizgisinin üzerinde olduğu sürece alış, “+DI” çizgisi “-DI” çizgisinin altında kaldığında satış sinyali verir.
Varlık getirisi ile ilgili belirsizliğin bir ölçüsüdür. Matematiksel olarak, fiyatların günlük yüzdesel değişiminin yıllık bazdaki standart sapması bulunarak hesaplanır.
Döviz fiyatlarının devlet müdahalesi olmadan serbest piyasada alım-satımlara göre belirlendiği sistem.
Aynı gün içerisinde pozisyon açıp kapatarak gerçekleştirilen yatırım şekli.
Vadeli işlem sözleşmeleri ve opsiyonlar gibi türev ürünlere konu olan hisse senedi, emtia, mal, ekonomik göstergeler, döviz, kıymetli madenler, faiz gibi varlıkların konu olduğu varlıklardır.
Alım-satım işlemlerinde kendi nam ve hesabına hareket eden kişi ve kurumlara verilen isimdir.
İşlem fiyatları. Döviz çiftlerinin alım ve satım fiyatlarının bildirildiği alandır.
Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli düşüş eğilimine verilen isim.
Dayanak varlıktaki 1 TL'lik değişime karşılık opsiyon fiyatındaki dönüşüm oranına göre düzeltilmiş değersel değişimi gösterir. Satım opsiyonlarında 0 ile -1, alım opsiyonlarında ise 0 ile +1 arasındaki değerle gösterilir.
Tom DeMarker tarafından tasarlanan ve trendi takip eden özellikleri olan bir indikatör.
Hesap açılışının ardından teminat için yüklenen para
Alçalan bir fiyat grafiğinde fiyatların geçmeyi zorlanacağı seviyeye verilen isimdir.
Resmi otorite tarafından milli para biriminin değerinin düşürülmesi yoluyla yapılan düzenlemeye verilen isim.
Belirli bir yöne ilerlemekte olan fiyatın bir süre belirlenmiş bir destek ve direnç arasında gidip gelmesiyle ortaya çıkan formasyon şeklidir.
VİOP’ta kullanılan önemli fiyat stratejilerinden birdir. Farklı kullanım fiyatlı aynı türde (alım yada satım) opsiyondan eş zamanlı olarak birinin alınıp diğerinin satılması stratejisidir.
Spot piyasadaki dayanak varlığın fiyat hareketi ile vadeli sözleşme fiyat hareketi arasındaki ilişkinin sürekli olarak takip edilerek strateji geliştirilen korunma yöntemidir.
Yükselen bir fiyat grafiğinde fiyatların geçmeyi zorlanacağı seviyeye verilen isimdir.
İşlem adedi ve fiyat değişimi arasındaki ilişkiden yola çıkılarak oluşturulmuş indikatör. İşlem ve fiyat dengesini takip ederek mevcut trendin devam edip etmeyeceği konusunda bilgi vermeye çalışır.
Açılış ve kapanış fiyatının birbirine eşit olduğu kararsız bir piyasayı gösteren mum çubuğu formasyonudur.
Bir trendin nasıl meydana gelip, nasıl sonlandığına ilişkin varsayımlarla piyasanın bütününü açıklamaya çalışan teori.
Nakit ve yakın vadeli fiyatların, daha uzun vadeli fiyatlara göre daha yüksek olması durumu "dönmüş piyasa" olarak adlandırılır.
Expert Advisor tümcesinin kısaltması. Bknz. Expert Advisor.
Europan Central Bank. Avrupa Merkez Bankası.
Forex'te en az işlem yapılan grubu oluşturan döviz çiftlerine verilen genel isim.
Yatırımcının ihtiyacına göre şekillendirilen opsiyonlara verilen genel isimdir.
Önemli ekonomik göstergelerin ve olayların açıklanma zamanını ve durumunu gösteren süreli takvim.
Piyasanın kendini tekrar eden belirli bir döngü içerisinde hareket ettiğini iddia eden teori.
Piyasada hemen veya daha sonra işletilmek üzere aracı kurumunuza ilettiğiniz işlem isteği.
Emrin fiyatını değiştirmeden ya da daha iyi fiyatlı emir olması koşulu ile emrin bölünerek gerçekleştirilmesidir.
Açık olan sistemde bekleyen emirlerin iş akışına uygun olarak değiştirilmesidir.
Açık olan sistemde bekleyen emirlerin ya da bir kısmı gerçekleşmiş geri kalının gerçekleşmediği emirlerin iş akışı süresinde iptal edilmesidir.
Açık olan emirlerin sistemde daha iyi hale getirilmesidir. Alış emirlerinde fiyatların yukarı doğru, satış emirlerinde ise aşağı yönlü çekilmesidir.
Ortaklıkların hisse senetlerini nominal değerinin üzerinde bir fiyatla ihraç etmeleri sonucunda satış fiyatı ile nominal değer arasında oluşan farktır.
Piyasalarda işlem gören ve ticari mal grubuna giren ürünlerin oluşturduğu gruba verilen isimdir. Petrol, soya, buğday, şeker ve daha bir çok hammadde grubu emtia statüsünde piyasalarda işlem görmektedir.
Halka arz süresince halka arza aracılık eden aracı kurum ve konsorsiyum üyelerinin sermaye piyasası araçlarını izahnamede belirtilen süre içinde satmasını, satamadığı kısmı ise iade etmesini ifade eder.
Aynı hisse senedi endeksinin spot ve vadeli piyasadaki fiyat farkından faydalanmak amacıyla alınıp satılması stratejisidir.
Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli yükseliş eğilimine verilen isim.
İki farklı ortalama eğrisi ile grafik üzerinde belirli bir kanal oluşturarak analiz yapılmasını sağlayan indikatör.
Bknz. Fiyat Kanalı
Varlık. Kullanılmamış sermayenizle beraber açık pozisyonlarınızın toplam değerini betimler. Yani açık pozisyonlarınızı kapatmanız durumunda hesabınızda ne kadar bakiye olacağını belirtir.
Hükümet ya da firmaların dış kaynak elde etmek maksadıyla USD veya Euro cinsinden ihraç ettiği ve genellikle 5 ila 30 yıllık vadeleri olan borçlanma senetleridir.
Bknz: Egzotik
Türkçe’ye Uzman Danışman olarak çevrilebilen bu uygulama MetaTrader işlem platformu üzerinde otomatik çalışan al-sat sistemlerine verilen isimdir. MQL programlama dili ile yazılırlar ve bilgisayar başında olmasanız da gelişen piyasada belirli kurallara bağlı olarak otomatik alım-satım yapabilirler.
Yatırım aracının grafik üzerindeki belirli bir döneme ilişkin fiyat hareketini doğrusal bir çizgide tanımlayabilen teknik analiz aracı.
İşlemin gerçekleşeceği anda teminat yetersizliği nedeniyle gerçekleşememesi durumunda Borsa tarafından alınan cezai ücrettir.
ABD Merkez Bankası’nın kısaltmasıdır. (Federal Reserve Bank)
ABD Merkez Bankası (FED) tarafından faiz oranları gibi araçlar vasıtası ile uygulanmak üzere para politikalarını belirleyen komiteye verilen isimdir.
İngiltere'de finans sektörünün düzenlenmesi için kurulmuş bağımsız denetleme kuruluşu. Aracı kurumlar İngiltere'de FSA'e üye olurlar. Ayrıca kendi ülkelerinde denetleme sistemi olmayan bazı aracı kuruluşlar da zaman zaman FSA denetimini tercih edebilmektedir.
FOREX kelimesinin kısaltılmış şeklidir. Bazı kaynaklarda kullanılır.
Yatırımcıların belirli bir süre zarfında faiz ödemelerini veya faiz gelirlerini birbirleriyle değiştirdikleri türev araç çeşidine verilen isimdir.
0, 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55 diye devam eden ve kendisinden önceki iki sayının toplamı şeklinde giden sayı serisi. Sayıların birbirleri arasındaki oranından yola çıkarak teknik analiz değerlendirmeleri oluşturulur.
VİOP’ta işlem gören her varlık içim bir defada gerçekleşebilecek en küçük fiyat hareketidir.
Yatırım aracına ait fiyatın grafik üzerinde net olarak belirlenebilen iki yatay sınır çizgisi arasında ilerlemesi ile oluşan şekle verilen isim.
Fiyat kotasyonu Bir sözleşmenin en iyi alış ve satış fiyatlarını içeren gösterimine denir.
Her varlık için, seans içinde önerilebilecek en düşük ve en yüksek fiyatlar o varlık için fiyat marjını oluşturur. Mevcut durumda ise bu limitler baz fiyatın % 10 altı ve üstüdür.
Borsa tarafından gerekli görüldüğünde, borsa tarafından önceden duyurulmuş saatler içinde bir ya da birden fazla sözleşmede, sözleşme türünde fiyat sabitleme seansları yapılabilir. Fiyat sabitleme seansları; normal seanstan önce, sonra ya da normal seans içinde düzenlenebilir.
Daha düşük fiyatlı satım emirlerinin daha yüksek fiyatlı satım emirlerinden; daha yüksek fiyatlı alım emirlerinin daha düşük fiyatlı alım emirlerinden önce karşılanmasını ifade eder.
Emirler gerçekleşirken daha düşük fiyatlı satım emirlerin daha yüksek fiyatlı satım emirlerden önce gerçekleşmesi kuralıdır.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde sözleme sahibinin sözleşmede belirtilen kriterlere göre vade bitiminde sözleşmeden doğan haklarını kullanarak sözleşme konusu ürünü fiziki olarak telim almasıdır.
Hisse senetlerinin fiyatlarındaki değişimleri dikkate alarak hesaplanan endekslerdir.
Alexander Elder tarafından geliştirilen ve fiyat hareketlerinin gücünü yorumlayan bir indikatör.
Fiyat grafiği üzerinde verilerin belli şekilleri oluşturmasıyla meydana gelen görünümlere verilen isimdir. Teknik analiz aracı olarak fiyatın geleceğini tahmin etmeye çalışan bir sistemdir.
Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş fiyat ve miktarda teslim edilmesi için gerçekleştirilen sözleşmeye verilen isimdir. Gelecekteki fiyatların belirsizliğine karşın ürüne bugünkü fiyatlar üzerinden sahip olma açısından riski azaltmak üzere kullanılır. Future işlemlerinden farkı tezgah üstü piyasalarda yapılıyor olmasıdır.
Bill Williams tarafından geliştirilen ve trend dönüşleri hakkında belirleyici bilgiler verdiği düşünülen teknik gösterge.
Muhtelif pozisyonlara girdikten sonra başka pozisyonlara girmek için geride kalmış kullanabileceğiniz sermayenizdir.
Belli bir kıymetin önceden belirlenmiş fiyat ve miktarda teslim edilmesi için gerçekleştirilen sözleşmeye verilen isimdir. Gelecekteki fiyatların belirsizliğine karşın ürüne bugünkü fiyatlar üzerinden sahip olma açısından riski azaltmak üzere kullanılır. Forward işlemlerinden farkı organize piyasalarda yapılıyor olmasıdır.
(Gayri Safi Milli Hasıla) Bir ülke vatandaşlarının, o ülkenin sınırları içinde veya dışında gerçekleştirdikleri toplam mal ve hizmetlerin belli bir para birimi cinsinden değeridir.
(Gayri Safi Yurt İçi Hasıla) Bir ülkede belli bir zaman içerisinde üretilen tüm mal ve hizmetlerin belli bir para birimi cinsinden toplam değeridir.
Dayanak varlığın fiyatı değiştiğinde deltada meydana gelen değişikliği gösterir. Alım opsiyonlarında dayanak varlığın fiyatı arttıkça delta değeri de artarken, dayanak varlığın fiyatı azaldıkça delta değeri de azalmaktadır. Öte yandan satım opsiyonlarında ise dayanak varlığın fiyatı düştükçe deltanın değeri artar, dayanak varlığın fiyatı arttıkça deltanın değeri azalır.
William D. Gann tarafından geliştirilen matematik ve geometri temelli teknik analiz araçlarının oluşturduğu gruba verilen isim.
Bill Williams tarafından geliştirilen ve trendi anlamaya yardımcı olan bir teknik gösterge.
Sisteme girildiği anda, pasifte bekleyen emirlerin durumuna göre emrin ya tamamının gerçekleşmesi ya da gerçekleşmediğinde iptal edilmesi için kullanılan emir tipidir.
Elliott dalga prensibine göre yaklaşık 200 yıla kadar uzanan bir dönemi ifade eden en büyük piyasa döngüsü.
Gün sonuna kadar geçerli emirler için kullanılır. Emir gün sonuna kadar gerçekleşmezse iptal edilir. VİOP’ta seans emri ve günlük emir aynı işlevi görür.
VİOP’ta seans sonunda açık pozisyonların güncellenmesi, kar/zararın ve teminat ihtiyacının hesaplanması amacıyla belirli yöntemlere göre hesaplanan fiyattır. Günlük uzlaşma fiyatı seans sona ermeden önceki son on dakika içindeki tüm işlemlerin ağırlıklı ortalama fiyatına göre hesaplanır. Eğer son on dakikada ondan az işlem olmuşsa, son on işlemin ağırlık ortalamasına göre hesaplanır. Eğer ki ondanda az işlem olduysa tüm gün işlemlerinin miktar ağırlıklı ortalamasına göre hesaplanır.
Belli bir zaman aralığındaki fiyatların ortalamasının hesaplanması ile elde edilmiş teknik göstergedir. Parite üzerine yerleştirilen gösterge, fiyatların mevcut yönünde ilerleyip ilerlemeyeceği hakkında fikir verir ve ayrıca destek – direnç seviyeleri olarak da kullanılır.
Nakit piyasada oluşabilecek risklerin türev piyasalarda pozisyon alarak riskten korunma işlemidir.
Hedging amacıyla yapılan işleme verilen isimdir.
Mevcut bir pozisyonla aynı boyutta ters yöne işlem açarak mevcut kar veya zarar durumunun kilitlenmesi yöntemidir. Geçici zaman kazanmak için başvurulabilir.
Fiyat grafiği üzerinde çizim yapan ve piyasanın mevcut trendini yorumlamayı sağlayan teknik gösterge.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde açık pozisyon taşıyan yatırımcıların hesaplarının takas merkezi tarafından ilgili günde oluşan uzlaşma fiyatları esas alınarak değerlemeye tabi tutulması ve bu değerleme sonucunda, kar eden hesaplara alacak ve zarar eden hesaplara borç yazılması işlemidir.
Fiyat grafiği üzerine yatay çizgi çizilmesini sağlayan çizim aracı.
(International Monetary Fund) Uluslararası Para Fonu. 1946’da ABD’de kurulan, global finansal piyasaları takip etmek, borsa, ödeme planları, döviz kurları gibi konularda denetim yapmak, mali zorluk içindeki ülkelere finansal destekte bulunmak gibi görevleri bulunan uluslararası bir organizasyondur. IMF uluslararası döviz piyasasında likiditeyi sağlamak ve serbest kurları desteklemek görevlerini yürütür.
(International Securities Identification Number) Uluslarası Güvenlik Teşhis Sayısının kısaltmasıdır.
Trend değişimini izlemek için üretilmiş kapsamlı ve nispeten karışık bir görünümü olan teknik gösterge. Uygun şekilde kullanıldığında güvenilir yöntemler oluşturduğundan bahsedilmektedir.
Elektronik ağ ile birbirine bağlı bankaların oluşturduğu para takas sisteminin adı.
Açık işlemler için bilgi penceresi oluşturan bir gösterge.
İstanbul Menkul Kıymetler Borsası.
Fiyatların iki kez dip yapıp yükselişe geçtiği alttan dönüş formasyonudur. Fiyatların yükseleceğine ilişkin sinyal ürettiği düşünülür.
Fiyatların iki kez tepe yapıp inişe geçtiği üstten dönüş formasyonudur. Fiyatların düşeceğine ilişkin sinyal ürettiği düşünülür.
Geçmiş verilerin değerlendirilmesiyle gelecek fiyatların tahmini için matematiksel yöntemlerle sonuç üreten teknik analiz araçlarına verilen genel isim. Teknik göstergeler de denilmektedir.
Emrin girildiği tarihten iptaline kadar geçerli olan emir tipidir. VİOP’ta bu emir sözleşmenin vade bitimine kadar iptal edilmediği sürece sistemde kalır. Vade bitiminde ise otomatik olarak iptal edilir.
Belirlediğiniz stop noktasının fiyatın olumlu yönde ilerlemesi ile beraber otomatik olarak ilerlemesini sağlayan emir tipi.
Bir seans içinde ya da belli bir dönemde alınıp satılan sözleşmelerin toplam değeridir.
Müşterilerin emir ve talimatlarının telefon, faks veya internet bazlı olmayan diğer araçlar vasıtasıyla alınması amacıyla aracı kurum bünyesinde kurulan birim.
Bir seans içinde ya da belli bir dönemde alınıp satılan sözleşme adedir.
Expert Advisor tümcesinin kısaltması. Bknz. Expert Advisor.
Europan Central Bank. Avrupa Merkez Bankası.
Forex'te en az işlem yapılan grubu oluşturan döviz çiftlerine verilen genel isim.
Yatırımcının ihtiyacına göre şekillendirilen opsiyonlara verilen genel isimdir.
Önemli ekonomik göstergelerin ve olayların açıklanma zamanını ve durumunu gösteren süreli takvim.
Piyasanın kendini tekrar eden belirli bir döngü içerisinde hareket ettiğini iddia eden teori.
Piyasada hemen veya daha sonra işletilmek üzere aracı kurumunuza ilettiğiniz işlem isteği.
Emrin fiyatını değiştirmeden ya da daha iyi fiyatlı emir olması koşulu ile emrin bölünerek gerçekleştirilmesidir.
Açık olan sistemde bekleyen emirlerin iş akışına uygun olarak değiştirilmesidir.
Açık olan sistemde bekleyen emirlerin ya da bir kısmı gerçekleşmiş geri kalının gerçekleşmediği emirlerin iş akışı süresinde iptal edilmesidir.
Açık olan emirlerin sistemde daha iyi hale getirilmesidir. Alış emirlerinde fiyatların yukarı doğru, satış emirlerinde ise aşağı yönlü çekilmesidir.
Ortaklıkların hisse senetlerini nominal değerinin üzerinde bir fiyatla ihraç etmeleri sonucunda satış fiyatı ile nominal değer arasında oluşan farktır.
Piyasalarda işlem gören ve ticari mal grubuna giren ürünlerin oluşturduğu gruba verilen isimdir. Petrol, soya, buğday, şeker ve daha bir çok hammadde grubu emtia statüsünde piyasalarda işlem görmektedir.
Halka arz süresince halka arza aracılık eden aracı kurum ve konsorsiyum üyelerinin sermaye piyasası araçlarını izahnamede belirtilen süre içinde satmasını, satamadığı kısmı ise iade etmesini ifade eder.
Aynı hisse senedi endeksinin spot ve vadeli piyasadaki fiyat farkından faydalanmak amacıyla alınıp satılması stratejisidir.
Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli yükseliş eğilimine verilen isim.
İki farklı ortalama eğrisi ile grafik üzerinde belirli bir kanal oluşturarak analiz yapılmasını sağlayan indikatör.
Bknz. Fiyat Kanalı
Varlık. Kullanılmamış sermayenizle beraber açık pozisyonlarınızın toplam değerini betimler. Yani açık pozisyonlarınızı kapatmanız durumunda hesabınızda ne kadar bakiye olacağını belirtir.
Hükümet ya da firmaların dış kaynak elde etmek maksadıyla USD veya Euro cinsinden ihraç ettiği ve genellikle 5 ila 30 yıllık vadeleri olan borçlanma senetleridir.
Bknz: Egzotik
Türkçe’ye Uzman Danışman olarak çevrilebilen bu uygulama MetaTrader işlem platformu üzerinde otomatik çalışan al-sat sistemlerine verilen isimdir. MQL programlama dili ile yazılırlar ve bilgisayar başında olmasanız da gelişen piyasada belirli kurallara bağlı olarak otomatik alım-satım yapabilirler.
Yatırım aracının grafik üzerindeki belirli bir döneme ilişkin fiyat hareketini doğrusal bir çizgide tanımlayabilen teknik analiz aracı.
İşlemin gerçekleşeceği anda teminat yetersizliği nedeniyle gerçekleşememesi durumunda Borsa tarafından alınan cezai ücrettir.
Kaldıraç kelimesinin İngilizcesi. (Bknz Kaldıraç)
London Interbank Offer Rate. Bankaların kendi arasındaki borçlanma için belirledikleri faiz oranı göstergesidir.
Herhangi bir finansal aracın kısa süre içerisinde nakde dönüştürülebilme özelliğine verilen isim. Finansal aracının likiditesi yüksekse kolay nakde çevrilebiliyor demektir.
Herhangi bir varlığın (aktifin) kısa sürede ve değer kaybına uğramadan nakde çevrilebilme derecesini ifade eder.
Belirlenen fiyat ve miktardan emrin gerçekleşmesi için kullanılan emir tipidir. Bu emrin gerçekleşmesi için mutlaka fiyat ve miktarın girilmesi zorunludur.
Yabancı kaynaklarda alım pozisyonuna verilen isim.
Kanada Doları’na verilen takma isimdir.
Moving Average tümcesinin kısaltması. Bknz: Moving Average.
(Moving Average Convergence Divergence) Gerald Appel tarafından geliştirilmiş olan bir indikatördür. 26 periodluk üssel hareketli ortalamanın 12 periyotluk üssel hareketli ortalamadan çıkarılması ile hesaplanır. Bu iki hareketli ortalamanın karşılaştırılması ile paritede trendin devam edip etmeyeceği belirlenir. Hareketli ortalamaların aralarındaki uzaklık ise paritedeki hareketin momentumu hakkında bilgi verir.
(Money Flow Index) Yatırım aracına etki eden parasal büyüklükle gelişen fiyatı karşılaştıran ve bundan sonuç üreten bir gösterge.
Merkezi Kayıt Kuruluşu
MetaTrader işlem istasyonunda otomatik çalışacak eklentiler üretmenizi sağlayan programlama dilinin adı.
Forex'te en çok işlem yapılan döviz çiftlerinden oluşan gruba verilen isimdir.
Bir opsiyonun alış fiyatı ile satış fiyatı arasındaki farktır.
Sermaye Piyasası Kanunu’nun (Kanun) 47’nci maddesinin (A-2) bendinde işlem bazlı manipülasyon, “Yapay olarak, sermaye piyasası araçlarının, arz ve talebini etkilemek, aktif bir piyasanın varlığı izlenimini uyandırmak, fiyatlarını aynı seviyede tutmak, arttırmak veya azaltmak amacıyla alım ve satımı...” faaliyeti olarak tanımlanmıştır.
Bknz Marjin.
Yatırımcının zarar ettiği durumlarda açık pozisyonlarının kapanmaması için finansal kurum tarafından yapılan sermaye arttırılması talebidir.
İşlem açabilmek ve var olan işlemi sürdürebilmek için hesapta bulunması gereken tutara verilen isimdir.
İşlem teminatı tutarının sürdürme teminatı seviyesi veya bu seviyenin altına inmesi durumunda Takasbank tarafından, teminatın en az başlangıç teminatına çıkartılması için yapılan çağrıya, teminat tamamlama çağrısı denir. Sürdürme teminatı seviyesi ilgili sözleşmelerde belirtilir.
Piyasa anlamına gelen kelime fiyat seviyeleri, alım satım tanımlarını kapsar.
Piyasa fiyatları anlamına gelen bu tabir aracı kurumun size sunduğu fiyat aralığıdır. Eğer emrinizin “market range” seviyesinden işleme koyulmasını istediyseniz ve sistem fiyat penceresinde belirtilen fiyat üzerinden işleminizi gerçekleştirmeye çalışır. Eğer siz emri verdikten sonra internet üzerinden emriniz gidip işleme konana kadar fiyatlar değişirse işleminiz gerçekleşmez. Bu durum size bildirilir.
Kararlı bir ilerleyişi gösterdiğine inanılan mum çubuğu formasyonu.
MQL programlama dili ile MetaTrader işlem istasyonunda eklenti yazmanızı sağlayan editör alanı. MetaTrader işlem istasyonunuza bütünleşik gelen editörü araçlar menüsünde bulmanız mümkündür.
MetaTrader işlem istasyonunu meydana getiren yazılım firmasının adı.
Forex işlemlerinin yapılmasını sağlayan bir arabirim yazılımı.
Piyasanın düşüşünü haber verdiğine inanılan mum çubuğu formasyonu.
Forex'te en çok işlem yapılan ikinci grubu oluşturan döviz çiftlerine verilen genel isimdir.
Bir paritedeki fiyat değişimlerinin hızını belirleyen teknik gösterge. Momentum çizgisi 100 seviyesinin altında ve üstünde hareket eder. 100 seviyesinin üzerine geçtiğinde alış sinyali, altına indiğinde satış sinyali veren gösterge, seviyeden uzaklığı ile trendin hızı ve gücü hakkında da fikir verir. Ayrıca 120 ve 80 seviyelerinin de uygulanabileceği göstergede, 120 seviyesi ve üzeri aşırı alış, 80 seviyesi ve altı aşırı satış bölgeleri olarak yorumlanır. Bu bölgelerde paritedeki hareketin yön değiştirebileceği düşünülür.
Geçmiş döneme ait fiyat ortalamasını belirli formüllere göre günümüzde işaretlemeye yarayan teknik gösterge aracı.
Grafik gösteriminde kullanılan temel şekillerden biri. Dönem içinde fiyatın açılış, kapanış, en düşük, en yüksek ve fiyat yönü bilgisini bir arada sunar.
Herhangi bir sözleşmede, toplam açık pozisyon miktarından bağımsız olarak alınabilecek maksimum açık pozisyon sayısını ifade eder.
Bir hesabın ilgili sözleşmenin toplam açık pozisyon miktarından bağımsız olarak alabileceği maksimum açık pozisyon sayısını ifade eder.
National Futures Association. ABD'nde CFTC tarafından yetki verilen bağımsız bir piyasa denetleme kurumudur. ABD'de firmalar NFA'e kayıt olmak zorundadır. Kendi ülkesinde denetleme sistemi olmayan bazı aracı kurumlar da denetlenmek için bu kuruma kayıt olabilmektedir.
Sözleşmenin vade bitiminde, sözleşmeden doğan haklar kullanılmak istendiğinde fiziki teslimat yerine nakit olarak uzlaşılmasıdır.
VİOP’ta işlem yaparken ya da teminat tamamlanması gerektiği durumlarda işlem teminatı olarak kabul edilebilecek nakit dışındaki teminatlardır. Mevzuat gereği döviz, dövize endeksli ve döviz ödemeli tahviller, hazine bonosu ve tahvil, eurobond, hisse senedi, borsa yatırım fonları ile A tipi, B tipi ve likit yatırım fonları nakit dışı teminatlar olarak kabul edilmektedir.
İşlem yapmak için nakit olarak kabul edilen teminattır. VİOP'ta sadece TL (Türk Lirası) nakit teminat olarak kabul edilir.
MetaTrader işlem istasyonuna ait bir komuta penceresi.
Omuz Baş Omuz formasyonunun jargondaki kısaltması. Bknz. Omuz Baş Omuz.
(Over The Counter) Tezgah üstü piyasa teriminin İngilizcesi. (Bknz. Tezgah Üstü Piyasa)
Borsa Yönetmeliğine göre olağanüstü durumlarda başlangıç teminatına ek olarak talep edilebilecek teminat tutarıdır.
İngiltere Merkez Bankası'nın jargondaki takma ismi.
Fiyat grafiğinde satış sinyali ürettiği düşünülen bir formasyon şekli. Paritenin belli bir zaman aralığında, yükseliş trendlerinin sonlarında oluşturduğu formasyondur. Formasyon başlıca üç tepeden meydana gelmektedir. İlk ve son tepeler “Omuz”ları oluştururken, ortada ki tepe “Baş”ı meydana getirmektedir. Formasyonun, omuzlarını oluşturan bölümlerinin dip noktası seviyeleri “Boyun Çizgisi”ni (neckline) oluşturmaktadır. Boyun çizgisinin aşağı yönde kırılması, yükseliş trendinin sona erdiği ve paritenin yön değiştireceği sinyali olarak algılanır.
Ağırlık birimi ölçüsü. Forex'te özellikle kıymetli madenlerin birim değeri olarak kullanılır. 1 ons = 31,10 gramdır. 1 lot altın ise 100 ons'tur.
Türkçe açık pozisyon anlamına gelmektedir. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) alım (uzun-long) veya satım (short-kısa) pozisyonu açılmış fakat ters bir işlemle kapatılmamış ya da sözleşmenin bitim tarihinde teslim ile sonuçlanmamış pozisyonlara denir.
Herhangi bir anda açık pozisyonları listeleyen bölüm.
Herhangi bir varlığı belli bir vade sonunda önceden belirlenmiş fiyattan alma veya satma hakkı veren sözleşmelerdir. Gelecekte ürün fiyatının belirsizliğine karşı bugünden fiyat anlaşması yaparak alım veya satım hakkı doğurması açısından firmalar için fiyat riskini ortadan kaldırır.
Opsiyona dayanak varlık oluşturan belli bir miktardaki emtiayı, finansal ürünü, ekonomik göstergeyi, döviz, kıymetli madeni, sermaye piyasası aracını önceden belirlenen bir vadeden ve fiyattan belirli bir prim karşılığında alma ya da satma hakkı veren sözleşmelerdir.
Opsiyonun Avrupa mı yoksa Amerikan tipi mi olduğunu gösterir.
Opsiyonun alım mı ya da satım mı opsiyonunu olduğunu gösterir.
Opsiyonun bitiş tarihini gösterir.
Opsiyon primi ile içsel değer arasındaki farktır.
Bir hesabın, bir sözleşme için mutlak pozisyon limitini aşması halinde, ilgili sözleşmenin toplam açık pozisyon miktarının belli bir oranı kadar açık pozisyona sahip olabileceğini gösterir.
Emir kelimesinin İngilizcesi. Bknz. Emir
MACD hareketli ortalaması ile sinyal çizgisinin arasındaki farkı betimleyen bir teknik gösterge.
Bknz Osilatör.
Piyasadaki yüksek oranlı fiyat dalgalanmasına verilen isimdir.
Ana Pazarda oluşan fiyatları etkileyebilecek büyüklükte olan yüksek miktarlı emirlere özel emir denir. Fiziki teslimatlı döviz vadeli işlem sözleşmelerinde bir defada girilen 500 adet sözleşme ve daha yüksek miktardaki emirler, diğer sözleşmeler için ise bir defada girilen 2.000 adet sözleşme ve daha yüksek miktardaki emirler özel emir olarak kabul edilir.”
Sadece bir tarafı belirli olan özel emirler, Özel Emir İlan Pazarı’ında diğer üyelere ilan edilir. Burada eşleşen emirler borsa onayından sonra, “Özel Emirler Pazarında” gerçekleşir.
Açık pozisyonlarınızın kar/zarar durumunu tanımlar. Profit/Loss kelimelerinin kısaltması olan bu başlık ekside ise zarardasınız, artıda ise kardasınız demektir.
Bknz. SAR
İki ülke parasının birbirine oranı esas alınarak oluşturulmuş yatırım aracına verilen isimdir. EUR/USD gibi gösterilen, iki farklı değerin takas oranını ifade eden şekliyle işlem görür.
Kullanım fiyatları ve vadesi aynı olan biri alım, diğeri satım opsiyonunu eş zamanlı olarak satın alınıp veya satılmasıdır. Söz konusu opsiyonların ikisini aynı anda satın alınırsa uzun pozisyonlu pergel stratejisi; satılırsa kısa pozisyonlu pergel stratejisi olarak tanımlanır.
Bir yatırım aracının fiyat olarak hareket edebileceği en küçük birimdir. Örnek EUR/USD paritesi 1,2567 iken bir süre sonra 1,2577 olmuşsa biz buna “EUR/USD 10 pip yükseldi” deriz.
Belirli bir matematiksel yöntemle fiyatın içinde bulunduğu dönemin ortalamasını belirten teknik analiz aracı.
VİOP’ta emrin girildiği anda piyasada ilgili sözleşmede (kontratta) en iyi fiyatlı emirden başlayarak emrin tamamının karşılanması için kullanılan emir türüdür.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası’nda sorumlu oldukları her sözleşme için Yönetim Kurulunca belirlenen yetkiler çerçevesinde hem alış ve hem de satış kotasyonu veren ve bu kotasyon doğrultusunda işlem yapan Borsa üyeleridir.
Pozisyon kelimesinin İngilizcesi. Bknz Pozisyon.
Yatırımcının gelir elde etmek amacıyla piyasada açtığı işleme verilen isimdir. Fiyatın yükseleceğini düşünüyorsanız “alım pozisyonu”, düşeceğini düşünüyorsanız “satış pozisyonu” açarak kar elde etmeye çalışırsınız.
Takasbank tarafından tutulan kayıtların Borsa Yönetim Kurulunun kararı ile üyelerin pozisyonları diğer bir takas üyesine transfer edilebilir.
Herhangi bir sözleşmede, tek bir hesabın alım ya da satım yönünde alabileceği azami sözleşme sayısı veya oranını gösterir.
Pozisyonların her gün sonunda yeniden güncellenerek kar/zararın hesaplanarak hesapların güncellenmesi.
Önceden açılmış uzun veya kısa pozisyonun aynı miktarda ters pozisyon alınmak suretiyle kapatılması.
Açılış öncesi seansı anlamına gelmektedir. Normal seans öncesi fiyat belirlemek ve amacıyla yapılan seansa açılış öncesi seansı denir. VİOP’da açılış öncesi seans düzenlenmemekle birlikte ihtiyaç duyulduğunda düzenleneceği belirtilmektedir. Açılış seansında alınan denge fiyat normal seans açılırken baz fiyat olarak kullanılır.
Bknz Fiyat Kanalı.
Prim, opsiyonun fiyatı olup, opsiyon sözleşmesindeki hakların elde edilmesi amacıyla ödenmektedir.
Satım opsiyonu anlamındadır.
Reserve Bank Of Australia. Avustralya Merkez Bankası.
Welles Wilder tarafından geliştirilmiş olan bu osilatör, aşırı alış ve aşırı satış bölgelerini belirler. 0 ile 100 arasında değişen aralıkta 70 seviyesinin üzeri aşırı alış, 30 seviyesinin altı ise aşırı satış bölgesini temsil eder. Bu bölgelere giren RSI çizgisinin,70 seviyesini aşağı yönde kırması veya 30 seviyesini yukarı yönde aşması fiyatların yön değiştireceğinin sinyalini verdiği düşünülür.
Relative Vigor Index. John Ehlers tarafından trend ölçümüne yönelik geliştirilen bir teknik gösterge.
Fiyat aralığı. Herhangi bir zaman aralığı içerisinde fiyatın ölçümlemeye başlandığı birim ile ölçümleme sonundaki birim arasındaki fark. Teknik göstergelerde bazı hedef tayinleri için kullanılabilir.
Iskonto edilmiş bir kıymetin merkez bankasında tekrar ıskonto edilerek alınması işlemine verilen isimdir. Bankalar vadesi gelmemiş bir kıymeti müşterilerinden satın alırken elbette nominal bedelinin altında alırlar. Halka arasında "çek kırdırmak" tabiriyle tanımlanan bu işlemden sonra bankalar merkez bankasına başka bir oran üzerinden bu kıymeti satarlar. İşte Merkez Bankası'nın bankalara uyguladığı bu orana "reeskont oranı"adı verilir.
Denetleme sistemi
Sabit getirisi olan bir menkul kıymetin belirlenen süre sonunda önceden tespit edilmiş şartlar çerçevesinde geri alma taahhüdü ile satılmasıdır.
Büyüme rakamlarının negatife dönme eğilimi ile oluşan ekonomik bozukluk.
Direnç kelimesinin İngilizcesi. Bknz Direnç.
Faiz oranlarındaki %1 lik değişime karşılık opsiyon fiyatındaki değişimi gösterir.
Mevcut teminat ± kar/zarar durumunun başlangıç teminatının altına inmesi durumunda ilgili hesap riskli duruma düşer.
Devletin aldığı borçlara ödediği faiz oranı risksiz faiz oranı kabul edilir. Devlet tahvili ve hazine bonolarının faizi risksiz faiz oranı olarak kabul edilir.
Karşı karşıya kaldığımız riski kaç adet endeks vadeli işlem sözleşmesi alıp satarak tam olarak ortadan kaldıracağımızı belirlememize (tam korunma sağlamamıza) yardımcı olan bir orandır. Spot piyasadaki ve vadeli piyasadaki fiyat değişiminin birbiriyle ilişkisini ortaya koyan bir değerdir.
Bildiğiniz gibi elinizde bulundurduğunuz her dövizin bir maliyeti vardır. Eğer belli bir süreden fazla elinizde döviz tutuyorsanız bunun faizini ödemek zorundasınız. Ancak diğer yandan bu dövizi alırken başka bir dövizi piyasaya ödünç verdiğiniz için bunun da elbette faiz gelirini almak durumundasınız. İşte elinizde bulunan dövizin faiz gideriyle piyasaya verdiğiniz dövizin faiz geliri arasındaki fark Roll denen kelimeyle tabir edilir. Roll eksi veya artı değer alabilir. Eğer faiz geliriniz daha fazla ise Roll artıdır ve ekstra para kazanırsınız. Tam tersi durumda ise öteleme esnasında ekstra ödeme yapmak zorundasınız. Bu tutar her gün GMT/UTC saat dilimiyle 22:00’de elinizde açık pozisyonunuz varsa hesaplanır ve bakiyenize yansır. Eğer bu saatte elinizde pozisyon yoksa değerlendirme yapılmaz.
Stop And Reversal (dur ve geri dön) kelimelerinin baş harflerinden isim verilen SAR göstergesi 1978 yılında Welles Wilder tarafından piyasaya tanıtılan bir teknik indikatördür. Genellikle trend takibi için kullanılır.
Stop Loss emrinin kısaltması. Bknz: Stop Loss.
Swiss National Bank. İsviçre Merkez Bankası.
Sermaye Piyasası Kurulu kelimelerinin kısaltmasıdır.
Sermaye Piyasası Kurulu. Türkiye'de Forex piyasasını denetlemeye yetkili olan kurum. Ancak SPK ibaresi bazen Sermaye Piyasası Kanunu olarak da kullanılmaktadır. Bu karışıklığı önlemek için remsi kaynaklarda Sermaye Piyasası Kanunu= SPKn, Sermaye Piyasası Kurulu= SPKr şeklinde gösterilmektedir.
Sermaye Piyasası Kanunu
Sermaye Piyasası Kurulu
Yatırımcısına belirli bir vadede (Avrupa tipi) veya vadeden önceki dönem boyunca (Amerikan tipi) belirli bir fiyattan belirli bir dönüşüm oranına bağlı olarak dayanak varlığı satma hakkı veren opsiyona denir. Nakit uzlaşmalı satım opsiyonu sahibi referans fiyat ile kullanım fiyatı arasındaki farkı nakit olarak tahsil etme hakkını elde tutar.
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmesinin cari fiyattan satış fiyatıdır.
Piyasadaki çok küçük hareketlerden gelir elde etmek maksadıyla yapılan ticaret şekline verilen isim. Scalping yapan yatırımcılar oldukça küçük karlarla sıklıkla işlem yaparak gelir elde etmeye çalışır.
Satış emri.
İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın üstünde bir seviyeye verilen otomatik satış emri.
İleri bir tarihte çalıştırılmak üzere mevcut fiyatın altında bir seviyeye verilen otomatik satış emri.
Yabancı kaynaklarda satış pozisyonuna verilen isim.
Bknz: Kayma
1971 yılında IMF üyesi on ülkenin oturumuyla gerçekleşen toplantı. Serbest kur sistemine geçişte önemli bir rol oynamıştır.
Getiri beklentisi ile bir varlığın bir yatırım aracına yatırılması ya da kısa vadeli olarak yüksek getiri beklentisi ile bir finansal varlığın alınıp satılmasıdır.
Piyasanın fiyat değişimine istinaden risk alarak para kazanma çabası.
Değeri geniş oranda değişerek spekülasyona müsait hale gelmiş.
Bir varlığın spot (cari) alım ve satımı yaparken o an veya çok kısa sürede ödenecek ya da alınacak meblağdır.
Finansal varlıkların piyasa fiyatı üzerinden anında teslim prensibi üzerinden işlem gördüğü piyasalardır.
Spot piyasa bir ürünün alış veya satışının işlem tarihinde belirlenen fiyat üzerinden en çok iki iş günü sonrasında gerçekleştirildiği piyasadır. Alım satım işleminin nihai olarak gerçekleştiği tarihe valör ismi verilir. Buna göre alış-satış işlemi spot piyasada anlaşmalarla gerçekleştirildikten sonra valör tarihinde takas gerçekleştirilir.
Alış ve satış arasındaki farka denir.
Aracı kurumun herhangi bir yatırım aracını hizmetinize sunarken alım-satım arasında belirlediği farktır. Diğer bir deyişle alım-satım arasındaki mesafedir.
Fiyat ortalamasının standart sapmasını belirli matematiksel formüllerle gösteren bir indikatör.
George Lane tarafından geliştirilen bu indikatör, fiyatların belli bir zaman diliminde, 0 ile 100 arasında değişen yüksek/düşük fiyat aralığına göre hareketlerini ölçer. İndikatörde bulunan 20 seviyesinin altı aşırı satış, 80 seviyesinin üzeri ise aşırı alış bölgesi olarak yorumlanır.
İsveç Kronu’na verilen takma isimdir.
Zararı Durdur emrinin İngilizcesi. Bknz Zararı Durdur.
Sürdürülebilir teminatının yetersiz duruma düşmesi ile aracı kurumun müşterinin açık pozisyonlarına müdahale etmesi.
Elliott dalga prensibine göre büyükçe bir dönemi kapsayan piyasa döngüsüne verilen isim.
Destek kelimesinin İngilizcesi. Bknz. Destek
Takas işlemi. Pozisyonunuzu gece 24:00’ten açık tutuyorsanız diğer güne taşımak için faiz bedellerinin takası gerçekleştirilir. Pozisyon açtığınız pariteye ve yöne göre işlenecek faiz pozisyon satırınızda eksi veya artı değer olarak swap başlığı ile gösterilir.
Önceden belirlenmiş bir formüle ve vadelere göre, iki veya daha fazla taraf arasında gerçekleşecek olan nakit akışının mübadelesini sağlayan, özel olarak hazırlanmış sözleşmelere denir. Borçlanma senetlerine ve dövize dayalı swap sözleşmeleri yaygın olarak kullanılmaktadırlar.
Borsa tarafından standart özellikleri ilan edilmiş olan ve borsada alım satıma konu olabilecek vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleridir.
VİOP'ta işlem gören her sözleşmenin standart bir büyüklüğü vardır. Buna "sözleşme büyüklüğü" denir.
Vadeli işlem sözleşmesinin piyasa fiyatı ile sözleşme büyüklüğünün çarpılması sonucu bulunan değeridir.
Taşınan pozisyonun zarar veya teminatlarına eksilme nedeniyle başlangıç teminatının düşebileceği en düşük değer.
Piyasadaki günlük fiyat değişikliklerine bağlı olarak güncellenen teminat tutarının korunması gereken en alt düzeyidir.
TersOmuz Baş Omuz formasyonunun jargondaki kısaltması. Bknz. Ters Omuz Baş Omuz.
Take Profit emrinin kısaltması. Bknz: Take Profit.
Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği
Devletin ya da anonim ortaklıkların ödünç para bulmak maksadıyla piyasaya çıkardığı borçlanma senetlerine verilen genel isimdir.
Türkiye'de menkul kıymetlerin takası, saklanması ve uluslararası standartlarda numaralandırılması ile görevlendirilmiş sektör bankası.
Kar al olarak çevrilebilecek bu emir tipi fiyatlar kar yönünde ilerlediğinde daha fazla riske girmeden pozisyonunuzu kapatacağınız noktaya konur. Böylece grafik üzerindeki karınızı realize etmiş ve paraya çevirerek sermayenize eklemiş olursunuz.
Fiyatların eğime sahip olan iki sınır arasında gittikçe sıkıştığı dönemde ortaya çıkan formasyon şeklidir. Alım veya satım sinyali ürettiği düşünülür.
Emir sisteme girildiği tarihe kadar geçerlidir, tanımlanan tarihe kadar emir gerçekleşmez ise sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Sözleşmeye konu olan dayanak varlığın finans maliyeti, depo maliyeti ve sigorta maliyetinin toplamını yansıtır.
Teknik analiz yöntemlerinin İngilizcesi. Bknz Teknik Analiz
Yatırım kararı verebilmek amacıyla kullanılan iki evrensel yöntemden biri. Matematiksel gerçekliklerle hesaplanan değer ve görüntülerin işlenmesi ile oluşturulur.
Yatırım kararı verebilmek amacıyla kullanılan iki evrensel yöntemden biri. Siyasi, kültürel, doğal, politik tüm gelişmeleri inceleyerek bunların fiyatlara yansımasını anlamaya çalışır.
Vadeli sözleşme ve opsiyonlarda alım veya satım yapılabilmesi için ya da açık pozisyonların sürdürülebilmesi için Takasbank'ta bulundurulan miktara teminat denir.
İşlem teminatı tutarının sürdürme teminatı seviyesi veya bu seviyenin altına inmesi durumunda Takasbank tarafından, teminatın en az başlangıç teminatına çıkartılması için yapılan çağrıya, teminat tamamlama çağrısı denir. Sürdürme teminatı seviyesi ilgili sözleşmelerde belirtilir.
Vadeli işlem sözleşmelerinin vade bitiminde olması beklenen fiyatıdır. Belirli bir formül üzerinden hesaplanan teorik fiyata göre kontratların teminat büyüklükleri hesaplanır.
Paritenin belli bir zaman aralığında, düşüş trendlerinin sonlarında oluşturduğu formasyondur. Formasyon başlıca üç dipten meydana gelmektedir. İlk ve son dipler “Omuz”ları oluştururken, ortada ki dip “Baş”ı meydana getirmektedir. Formasyonun, omuzlarını oluşturan bölümlerinin tepe noktası seviyeleri “Boyun Çizgisi”ni (neckline) oluşturmaktadır. Boyun çizgisinin yukarı yönde kırılması, düşüş trendinin sona erdiği ve paritenin yön değiştireceği anlamına geldiği düşünülür.
Sabit getirisi olan bir menkul kıymetin belirli süre sonunda önceden belirlenmiş şartlarla geri satmak üzere satın alınması işlemine verilen isimdir.
Sahip olunan pozisyonun aksi yönünde pozisyon açılmasıdır. Ters işlem ifadesi genellikle pozisyon kapamak amacıyla yapılır, mesela alım pozisyonun karşılığında pozisyon kapamak için aynı vadede ve aynı miktarda satım pozisyonun açılması işlemi ters işlemdir.
Vadeye kalan gün değişiminin opsiyon fiyatı üzerindeki etkisini gösterir. Zamanın ilerleyişi opsiyonun zaman değerini azalttığından her zaman eksi değerlerle ifade edilir.
Bir paritenin fiyat ekseninde yaptığı her anlık harekete tick adı verilir. Grafiği izlemekte iken fiyatın her bir yukarı veya aşağı hareketi bir ticktir.
Piyasada alım satım işlemleri yapan kimse. Forex’te işlem yapmaya başlamışsanız siz de bir Trader’sınız demektir.
Forex’te işlem yapmak üzere kullandığınız tüm yöntemler ve pozisyonlarınızın genelidir. Kelime anlamı ticaret olan trading işlem yapma olarak da çevrilebilir.
Bknz: İzleyen stop.
Uzun dönemde fiyatların ilerleme eğilimini ifade eden kavramdır. Genel olarak yükselme eğilimi mevcutsa “yükselen trend”, düşme eğilimi mevcutsa “alçalan trend”den söz edilir.
Fiyat grafiği üzerine eğimli çizgi çizilmesini sağlayan çizim aracı
(Tüketici Fiyat Endeksi) Tüketici tarafından satın alınan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri ölçen endekstir.
Değeri başka bir varlığın (hisse, faiz, emtia, parite, endeks, mal..) değerine bağlı olan finansal araçlardır, diğer bir söylemi ile değeri başka bir finansal, menkul, gösterge, mal ya da başka varlığa bağlı finansal enstrümanlardır. Türev araçlar dayanak varlığın el değiştirmeden hak ve yükümlülüklerin değişmesine olanak sağlarlar.
Anlaşmanın bugünden yapıldığı, yükümlülüklerin ise gelecekte belirli bir vadede yapıldığı piyasalardır. Türev ürünlerin, vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin işlem gördüğü piyasalardır.
Pozisyona girmek için kullandığınız sermaye miktarıdır.
Yatırım kuruluşların hizmetlerin risklerinin müşteriler tarafından anlaşılıp anlaşılmadığının tespit edilmesi ve yatırım kuruluşunun müşterinin bilgi düzeyine uygun hizmet verebilmesi amacıyla yapılan testtir.
Vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında alım satıma konu sözleşmelerde gün sonunda teminatların güncellenmesi ve geçici kar zararların hesaplanmasında baz alınan değerleme fiyatıdır. Bu fiyat kapanış fiyatından farklı olabilir.
Bknz. Expert Advisor.
Bir yıldan uzun dönemler için kullanılır.
Vadeli piyasalarda sözleşmenin uzun ve kısa olmak üzere iki taraf vardır. Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinde uzun pozisyon sözleşmeyi alma yükümlülüğüne sahip olan taraftır.
Alım satıma konu varlığın ileri tarihte fiyatının yükselmesi riskine karşılık, alım yönünde işlem yapılarak kısa pozisyon alınmasıdır.
Basit hareketli ortalamaya göre daha yakın zamanlı verilerin daha fazla hesaba katıldığı teknik göstergedir.
Genellikle piyasanın gittikçe sıkıştığı durumlarda fiyat grafikleri üzerinde meydana gelen bir formasyondur. Yükselen, alçalan ve simetrik olmak üzere üç farklı çeşidi vardır.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası
Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmelerinin hangi vadelerde açılacağını belirleyen döngüdür.
Yatırımcının aynı pozisyonu devam ettirmek istemesi durumunda Taşınan pozisyonun vade bitiminde aynı üründe yeni vadeli kontrata taşınmasıdır.
İleri bir tarihte önceden belirlenen miktar, nitelik, fiyatta ekonomik veya finansal göstergeyi, menkulü, tahvil, bono veya faizi, malı, kıymetli madeni veya dövizi alma veya satma yükümlülüğü getiren standart sözleşmelerdir.
Üzerinde anlaşma sağlanan bir işlemin fiziksel olarak karşılıklı değiş tokuşu ile yerine getirilmesi işlemine verilen isimdir. Bir nevi yükümlülüklerin yerine getirilerek hesabın kapatılması şeklinde bakabiliriz.
Menkul kıymetleştirilmiş opsiyonlar için kullanılan uluslararası ortak terim.
Opsiyonların oynaklıktaki değişimlere duyarlılığını gösteren bir göstergedir. Vega, mutlak değer veya yüzde olarak ifade edilebilir.
Fiyat grafiği üzerine dikey çizgi çizilmesini sağlayan çizim aracı
Vadeli işlem ve Opsiyon piyasası kelimelerinin kısaltmasıdır.
Bir piyasadaki fiyatların dalgalanmasını gösteren bir ölçüdür.
Oynaklık. Paritenin fiyat açısından gösterdiği salınım volatilite birimi ile gösterilir. Ne kadar yüksek olursa paritenin fiyatı o kadar fazla oynuyor demektir ve bu yatırımcılar için o kadar fazla imkan demektir.
İşlem miktarı. Bir parite ile ilgili ne kadar fazla kullanıcı işlem yaparsa paritenin volümü o kadar yükselir. Tercih edilen para birimlerini izlemek açısından fikir verir.
Ağırlıklı Ortalama Fiyat anlamına gelmektedir. Alım veya satım yapılan varlığın bir seans içesinde işlem gördüğü fiyatların ağırlıklı ortalamasıdır. Ağırlıklı ortalama fiyat bir sonraki seansa baz fiyatların hesaplanmasında esas teşkil eder.
İşlem hacmini ölçerek görsel olarak işaretleyen bir teknik gösterge.
İnternet tarayıcısı üzerinden Forex işlemlerinin yapılmasını sağlayan arabirim.
Larry Williams tarafından geliştirilen ve aşırı alış satış bölgelerini gösterdiğine inanılan teknik gösterge.
Vadeli ve spot fiyatın vade sonlarına doğru birbirine yaklaşması ve son işlem gününde birbirine eşit olması durumuna verilen isimdir.
Yatay yayılma, aynı vadeli ve dayanak varlıkları arasında bir fiyat ilişkisi bulunan farklı vadeli işlem sözleşmelerinden birinin alınması, eş zamanlı olarak diğerininse satılması suretiyle oluşturulan stratejidir.
Aynı sözleşmenin farklı vadelerinde, birinde uzun, diğerinde kısa pozisyon alınmasıdır.
Yayılma pozisyonu için VOB tarafından talep edilen teminat tutarıdır. Alınan riskin tek yöne alınan pozisyona göre daha düşük olması nedeniyle, her yayılma pozisyonu için istenen teminat standart başlangıç teminatının %50'si kadardır.
Piyasanın yükseliş habercisi olduğuna inanılan bir mum çubuğu formasyonu.
Opsiyonun vade sonunun yaklaşmasıyla, zaman değerinde oluşan azalmayı anlatmak için kullanılan terimdir.
Alım opsiyonları için kullanım fiyatı dayanak varlığın spot fiyatından yüksek, satım opsiyonları için kullanım fiyatı spot fiyatından düşük olan opsiyonlardır.
Zarar kes şeklinde de ifade edilebilen bu tabir açık olan pozisyonumuzda nereye kadar zarara katlanabileceğimizi belirler. İngilizcesi Stop Loss plan emir program, forum ve bloglarda SL olarak kısaltılabilir.
Piyasanın hareketini görsel olarak kolaylaştıran, tepe ve dip noktaları tespit ederek ilerlemeyi belli zigzaglar dahilinde tanımlamaya çalışan bir teknik gösterge.
Bankalar kendisine yatırılan mevduatı kredi olarak kullandırmadan önce belli bir kısmını Merkez Bankası'na yatırarak bloke etmek zorundadır. İşte bu orana "zorunlu karşılık oranı" ismi verilmekte olup Merkez Bankası tarafından belirlenmektedir.
